ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Ο Γιώργος Παπασιδέρης υπήρξε ένα περίλαμπρο διαμάντι της δημοτικής μας μουσικής, που η λάμψη του και το ακτινοβόλημά του θα φωτίζει στο διηνεκές τις επερχόμενες γενεές για να τους δείχνει το γνήσιο δρόμο και τη σωστή πορεία, για να κρατήσουν και να παραμείνουν σταθερά και αναλλοίωτα όλα όσα συγκροτούν και συνθέτουν την μουσική ταυτότητα της φυλής μας.

Επάξια η συνείδηση όλων των φίλων της δημοτικής μουσικής μας παράδοσης τον έχει κατατάξει σήμερα στη κορυφή της πυραμίδας των ερμηνευτών του παραδοσιακού δημοτικού μας τραγουδιού

Ο Γιώργος Παπασιδέρης γεννήθηκε στην Κούλουρη της Σαλαμίνας στις 14-09-1902, γι’αυτό έφερε και το παρωνύμιο Κουλουριώτης. Σε πάρα πολλούς δίσκους του ακούγεται η φράση: Γειά σου Παπασιδέρη Κουλουριώτη. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Παπαησιδώρου. Έγινε όμως γνωστός και καθιερώθηκε με το καλλιτεχνικό του επώνυμο Παπασιδέρης.

Το Δημοτικό τραγούδι βρήκε στη φωνή και την τέχνη του Γιώργου Παπασιδέρη τον ιδανικό και τέλειο ερμηνευτή του.

Θεωρείται ο διαπρεπέστερος απ’όλους τους παλαιότερους αλλά και τους νεότερους δημοτικούς τραγουδιστές. Πριν απ’αυτόν και μετά απ’αυτόν κανείς δεν μπόρεσε, να τραγουδήσει τα δημοτικά τραγούδια όπως ο Παπασιδέρης. Η ερμηνεία του ήταν και θα παραμείνει υποδειγματική και δεν αφήνει περιθώρια για μίμηση ή για σύγκριση.
Είχε τεράστιες φωνητικές δυνατότητες, με εντυπωσιακά εύστροφη φωνή, προικισμένη με θαυμαστή ευελιξία και γνήσιο παραδοσιακό ηχόχρωμα.

Φωνή ζεστή, ρωμαλέα που, ανάλογα με την περίσταση, γινόταν εκφραστική ή δυναμική. Τραγουδούσε από δύσκολους, υψηλούς τόνους και ελάχιστοι, ακόμη και σήμερα, μπορούν να τραγουδήσουν από τους ίδιους τόνους. Η αναπνοή του ήταν τεράστια και η άρθρωσή του τέλεια.

Ο Γιώργος Παπασιδέρης από μικρός απασχολήθηκε σε βαριές χειρονακτικές εργασίες. Μόλις το 1928, σε ηλικία 26 χρονών, ηχογράφησε το πρώτο του τραγούδι στην εταιρία « Κολούμπια», το οποίο κυκλοφόρησε έπειτα από έξι μήνες, το 1929, αφού μετά την ηχογράφηση, η όλη επεξεργασία, για την κατασκευή του δίσκου 78 στροφών, έγινε στην Αμερική.

Από τότε μέχρι το 1972 τραγούδησε αδιάκοπα εκατοντάδες τραγούδια σε δίσκους και σε πανηγύρια.

Την εποχή αυτή, αρχές του 1930, έπαιρνε από την Κολούμπια 1000 δρχ. για κάθε τραγούδι. Επειδή η φωνή του δεν κουραζότανε ηχογραφούσε πολλά τραγούδια σε μια μέρα. Έτσι κάποια φορά ηχογράφησε σε μια μέρα 30 τραγούδια παίρνοντας το μυθικό, για την εποχή αυτή, μεροκάματο των 30.000 δρχ.

Την περίοδο του 1940, τραγουδούσε στο κέντρο “Έλατος” στην Ομόνοια και συνέβαλε και αυτός στην εμψύχωση του Ελληνικού στρατού, τραγουδώντας τα τραγούδια “ Στης Κλεισούρας τα Βουνά”, “Μέρα και νύχτα με το ντουφέκι”, “Με δόξα να γυρίσετε”, “Νάμουν πουλί να πέταγα ψηλά στην Αλβανία”, “Και σεις βουνά της Κορυτσάς” κ. ά. Οι Ιταλοί γι’αυτό το λόγο, ένα βράδυ μετά το πρόγραμμά του στο κέντρο τον ξυλοκόπησαν άγρια.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του γύρισε όλη την Ελλάδα και το 1971 τραγούδησε για ένα μήνα και στο Σικάγο, στην Αμερική.

Η φωνητική του αντοχή ήταν πράγματι εκπληκτική. Όπως διηγούνται οι παλαιότεροι πολλές φορές, μετά από τριήμερα γλέντια, με ελάχιστη διακοπή 2-3 ωρών ανάμεσα στα 24ωρα, παράγγελνε άλλη ορχήστρα ξεκούραστη για να συνεχίσει, γιατί οι μουσικοί της πρώτης είχαν πάθει υπερκόπωση.

Συνεργάστηκε με όλους τους άριστους δεξιοτέχνες του κλαρίνου, τον Καρακώστα, τον Σταμέλο, τον Γιαούζο, το Ρέλλια, τον Ανεστόπουλο, τον Χαλκιά, τον Μαργέλη, τον Μαλιάρα, τον Κοκοντίνη, τον Σαλέα, τον Βασιλόπουλο και άλλους, όπως και του βιολιού, τον Αραπάκη, τον Σέμση ( Σαλονικιό), τον Κόρο και άλλους, όπως επίσης και με τους αριστείς και των άλλων παραδοσιακών μουσικών οργάνων, του λαγούτου και του σαντουριού.

Έχει ηχογραφήσει τα περισσότερα τραγούδια από κάθε άλλον τραγουδιστή του είδους, φθάνοντας τον εκπληκτικό αριθμό 2000 τραγούδια. Τα περισσότερα απ’αυτά είναι παλαιά παραδοσιακά και τα υπόλοιπα δικές του δημιουργίες συμπληρώνοντας, με δικούς του στίχους, ξεκομμένα δίστιχα.

Έτσι στο χώρο αυτό του δημοτικού τραγουδιού, ο Γιώργος Παπασιδέρης άφησε εποχή και χαρακτηρίστηκε ως ο Πατέρας και θεμελιωτής του μουσικού μας αυτού θησαυρού και συνέδεσε το όνομά του με την αέναη δημοτική μουσική μας παράδοση.

Ο Γιώργος Παπασιδέρης υπήρξε πράγματι ένας τραγουδιστής ο οποίος, στην κυριολεξία, καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του, δεν έπαψε ποτέ, να τραγουδάει ασταμάτητα, νύχτα και μέρα τα , αναλλοίωτα από τα βάθη των αιώνων, ήθη και έθιμα της Ελληνικής φυλής, την ιστορία της, τις περιπέτειές της, τους άθλους της, τις καθημερινές χαρές, τις γιορτές, τους καημούς και τους πόνους της ξενιτιάς, τις αγάπες και τα πένθη της, τη λεβεντιά και την αξιοσύνη της, και να κρατάει έτσι και να διατηρεί ζωντανή τη μουσική μας παράδοση, δίνοντας το παράδειγμα και διδάσκοντας, μέσα από τους δημοτικούς μουσικούς παλμούς, στους νεότερους τις μεγάλες αξίες και τα σύμβολα της φυλετικής μας συνέχειας.

Γι’αυτό και τα τραγούδια του θα μείνουν για πάντα στα χείλη του Ελληνικού λαού για να τον συντροφεύουν σε όλες τις εκδηλώσεις τις ζωής του.

Από τα πιο γνωστά τραγούδια του είναι τα:
«Σε Ωραίο περιβόλι», «Σαράντα παλικάρια», «Πουλάκι ξένο», « Ένας Αητός», «Ο Αμάραντος», «Νάησαν τα νιάτα δυό φορές», «Πουλιά μου διαβατάρικα», «Παπάκι», «Κάτω στου Βάλτου τα χωριά», «Πέθαν’ ο Βλάχος», «Ενύχτωσε και βράδιασε», «ο Γερο Νοταράς» και πλήθος άλλα που τραγουδάμε συχνά σήμερα.

Η φωνή του έμεινε αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου, γι’αυτό και τραγουδούσε μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του.

Η τελευταία φορά που τραγούδησε ήταν στα Τρίκαλα της Κορινθίας, την ημέρα του Σταυρού 14 Σεπτεμβρίου στο πανηγύρι.

Μετά από 24 μέρες στις 8 Οκτωβρίου του 1977, ο κορυφαίος του δημοτικού τραγουδιού, άφησε την τελευταία του πνοή στο νησί που γεννήθηκε και έζησε.